ارزیابی رابطه علی میان نرخ ارز و نوسان آن با شاخص فلاکت در ایران
شاخص فلاکت یک شاخص کلیدی برای ارزیابی وضعیت اقتصادی جامعه و اثرات آن بر رفاه مردم است. افزایش این شاخص نشانهای از تشدید مشکلات اقتصادی است که بر رفاه افراد جامعه تاثیر میگذارد. به همین دلیل شاخص فلاکت به عنوان یک ابزار مهم برای سیاستگذاران جهت اتخاذ تصمیمات مناسب جهت بهبود شرایط اقتصادی است. به ویژه در دورههای بحران و رکود اقتصادی، این شاخص به عنوان چراغ هشدار عمل کرده و ضرورت اتخاذ سیاستهای اصلاحی را بیش از پیش نمایان میسازد. یکی از متغیرهای اثرگذار بر شاخص فلاکت، نرخ ارز است. با توجه به اهمیت شاخص فلاکت و جهشهای ارز در چند سال گذشته پژوهش حاضر به ارزیابی رابطه علی بین نرخ ارز و نوسان آن با شاخص فلاکت در بازه زمانی بهار 1380 تا تابستان 1403 پرداخته است. با توجه به نوسانات اقتصادی متعدد در کشور و احتمال وقوع شکستهای ساختاری، در پژوهش حاضر از تقریب فوریه برای لحاظ شکستهای ساختاری در آزمونهای ایستایی متغیرها، همانباشتگی و علیت استفاده شده است. همچنین از روش GARCH برای برآورد عدم قطعیت نرخ ارز برای بررسی رابطه علی بین عدم قطعیت نرخ ارز و شاخص فلاکت استفاده شده است. نتایج بیانگر وجود رابطه علی یک طرفه از نرخ ارز به شاخص فلاکت و رابطه علی دو طرفه بین عدم قطعیت نرخ ارز و شاخص فلاکت است. بنابراین ناپایداری نرخ ارز میتواند آثار مخربی را بر رفاه اقتصادی مردم (شاخص فلاکت) بر جای گذارد و از آن جا که تکانههای خارجی عمدتاً از طریق نرخ ارز و نوسانات آن بر اقتصاد کشور و در نتیجه بر تورم و بیکاری تأثیر میگذارند، از همین رو توجه به تکانههای خارجی و پیشبینی آنها و استفاده از ابزارهایی که بتواند اقتصاد کشور را در مواجهه با آنها توانمند سازد از اولویت برخوردار است.
مدلسازی رفتاری نوسانات شاخص سهام با تاکید بر ریسک بازار و نوسانات حجم معاملات با در نظر گرفتن مدلهای خودرگرسیون برداری ساختاری
بازار سرمایه یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است که وضعیت آن ارتباط نزدیکی با ساختار اقتصادی کشور دارد. بازار بورس به علت شفافیت و سرعت انجام معاملات به عنوان یکی از گزینههای قابل توجه در سرمایه گذاری شناخته میشود؛ به عبارتی فعال بودن بازار بورس سبب تسهیل در تأمین مالی شرکتها و به کارگیری سرمایههای خُرد که اغلب غیر مولد هستند، در مسیر تولید خواهد شد. شاخصهای بورس در بیشتر کشورها یکی از اصلی ترین معیارهای قابل اعتماد به منظور بررسی بازارهای مالی به شمار میآید. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران نیز نمایانگر روند کلی بازار بورس در ایران و نشان دهنده وضعیت کلی بازار سرمایه است؛ بنابراین درک و تحلیل شاخص کل و تغییرات آن میتواند به فعالان بازار سرمایه در اتخاذ تصمیمهای مناسبتر یاری رساند؛ همچنین شاخص بورس مورد استفاده پژوهشگران مالی نیز قرار میگیرد. آنها برای مقایسه بازدهی بازار سرمایه با سایر بازارها و همچنین برای اندازه گیری تأثیرگذاری عوامل مختلف بر بازدهی بازار از شاخص بورس استفاده میکنند. مقاله حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت تحلیلی توصیفی میباشد و در دسته تحقیقات پس رویدادی قرار میگیرد (استفاده از اطلاعات حد فاصل سالهای 1/01/1391الی 29/12/1402) و جهت تخمین مدل از روش خود رگرسیون برداری ساختاری استفاده شده است. این مقاله، به بررسی مدلسازی رفتاری نوسانات شاخص سهام با تاکید بر ریسک بازار و نوسانات حجم معاملات پرداخته شده است. در مقاله حاضر در ابتدا به تصریح مدل تحقیق پرداخته شده است، سپس آزمونهای پایایی با استفاده از روش فیلیپس پرون صورت میپذیرد و در ادامه به انجام آزمونهای همجمعی با استفاده از آزمون جواهانسن - جیسیلیوس پرداخته شده و در ادامه به تخمین مدل پرداخته و آزمونهای ثبات مدل، IMPULSE RESPONSE و تجزیه واریانس نیز صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل گویای این مطلب میباشد که ضرایب اکثر متغیرهای اصلی و تاثیر گذار بر نوسانات شاخص کل سهام در ایران و مطابق با مبانی نظری موضوع میباشد. اصلی ترین متغیرهایی که در نتایج مدل خودرگرسیون برداری ساختاری لازم و قابل تحلیل میباشد، تکانههای وارد شده از ناحیه صرف ریسک بازار، نوسانات نرخ اونس جهانی طلا، نوسانات نرخ ارز، نوسانات نرخ بیت کوین، نوسانات نفت اوپک و نوسانات حجم معاملات سهام میباشد. مطابق با نتیجه تخمین مدل متغیرهای نرخ بیت کوین و صرف ریسک بازار بر نوسانات شاخص سهام تاثیر معنیدار ندارد و سایر متغیرهای توضیحی مدل بر نوسانات شاخص سهام در سطح اطمینان 95 درصد معنادار میباشد.
تخمین مدل نرخ سقوط بازار مالی در ایران با تاکید بر رفتارهای پویای شاخص سهام آزاد شناور و بازده نقدی
به جرات میتوان گفت ریزشهای یکباره بازارهای مالی در صد سال گذشته یکی از اتفاقات بزرگ جوامع انسانی بوده است؛ اتفاقی که علاوه بر ضرر رساندن به گروه عظیمی از سرمایهگذاران سبب تصمیمهای بزرگی نیز شده است. رخداد بحران¬های مالی اخیر در سطح جهان و به¬دنبال آن، ریزش یکباره قیمت سهام شرکت¬ها در بازارهای مالی و متضرر شدن تعداد زیادی از سرمایه¬گذاران، توجه بسیاری از پژوهشگران و محققان مالی را به موضوع سقوط بازارهای مالی و پیش¬بینی آن جلب کرده است. سقوط قیمت بازارهای مالی ضرر و زیان قابل توجهی به ثروت سرمایه گذاران وارد می¬کند و باعث کاهش اعتماد آنها به بازار سرمایه می¬شود. در این مطالعه به بررسی موضوع تخمین مدل نرخ سقوط بازار مالی در ایران با تاکید بر رفتارهای پویای شاخص سهام آزاد شناور و بازده نقدی با استفاده از اقتصاد سنجی سریهای زمانی پرداخته شده است. دوره زمانی تحقیق حد فاصل سالهای 1375 تا 1402 در ایران می باشد. تخمین مدل با استفاده از تکنیک خودرگرسیون برداری با وقفه های توزیعی گسترده ARDL صورت پذیرفته است. این مطالعه از منظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت تحلیلی توصیفی می باشد همچنین در دسته تحقیقات پس رویدادی قرار گرفته است. مطابق با نتیجه تخمین مدل شاخص سهام آزاد شناور دارای ضریبی برابر با 0.173730- می باشد و احتمال محاسباتی برای این ضریب برابر با 0.0046 می باشد که نشان از تاثیر معنادار در سطح اطمینان 95% درصد بر نرخ سقوط بازار مالی در ایران طی دوره زمانی تحقیق دارد. ضریب متغیر شاخص بازده نقدی در مدل برابر 0.213467- می باشد و احتمال متناظر با آن برابر با 0.0061 می باشد که نشان می دهد شاخص بازده نقدی نیز بر نرخ سقوط بازار مالی در ایران دارای تاثیر معنادار در بازه خطای 5درصد می باشد. ضرایب متغیرهای شاخص 50 شرکت برتر بورس، شاخص مالی و شاخص صنعت (با یک دوره وقفه) به ترتیب برابر با 0.949789- و 0.755780- و 0.514797- می باشند و احتمالات محاسباتی برای این ضرایب به ترتیب برابر با 0.0018 و 0.190 و 0.0212 می باشند که نشان از این موضوع دارد که این متغیرها نیز بر نرخ سقوط بازار مالی در ایران دارای تاثیر منفی و معنادار در سطح اطمینان 95 درصد می باشند.
عوامل مؤثر بر اثربخشی مدیریت ریسک نقدینگی در بانکهای عراقی
بانکها نقش حیاتی در ایجاد نقدینگی و تبدیل ریسک در عملیات اقتصادی هر کشوری در سطح خرد یا کلان ایفا میکنند. بانکهای تجاری از بدهیهای نسبتاً با نقدینگی بالا در راستای تأمین مالی داراییهای نسبتاً غیرنقد استفاده میکنند، بنابراین نقدینگی فردی خود را برای حفظ عملکرد عادی سیستم مالی و ارتقای توسعه اقتصادی آزاد میکنند. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر اثربخشی مدیریت ریسک نقدینگی در بانکهای عراقی به انجام رسیده است. با تكیه بر تحلیل حوزه دانش و الگوی كیفی تحلیل محتوی عوامل مؤثر بر اثربخشی مدیریت ریسک نقدینگی در بانکهای عراقی شناسایی گردید. سپس با نظر سنجی اقناعی دلفی، ۱۷ نفر از صاحب نظران در حوزه مدیریت ریسک، به روش غیر تصادفی انتخاب و با الگوی تحلیل شبكه فازی اقدام به ارزیابی و پالایش مؤثرترین سنجههای اندازهگیری متغیرها و تبیین مدل نهایی پیشنهادی گردید. بر مبنای تحلیلهای نهایی، اثربخشی مدیریت ریسک مشتمل بر 10 خوانش سازمانی، سازگاری و انطباق، فشار رقابتی، پیچیدگی، حمایت دولت، توانمندیهای مدیریتی، عدم اطمینان در بازار، مزیت نسبی، توانمندیهای فنی و همراهی ذی نفعان به عنوان عوامل مؤثر تلقی و مؤلفههای اندازهگیری آنها شناسایی و پالایش گردید. در این پژوهش عوامل مؤثر بر اثربخشی مدیریت ریسک نقدینگی در بانکهای عراقی شناسایی گردید و سپس به ارایه یک مدل مؤثر جهت اندازهگیری مؤلفههای فنی پرداخته شد.
پیش بینی ریسک حسابرسی براساس الگوریتم حافظه طولانی کوتاه مدت (LSTM)
هدف پژوهش حاضر پیش بینی ریسک حسابرسی براساس الگوریتم حافظه طولانی کوتاه مدت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مقایسه نتایج حاصل از آن با سایر الگوریتمهای یادگیری عمیق میباشد. به منظور نیل به این هدف 1650 سال-شرکت (150 شرکت برای 11 سال) مشاهده جمع آوری شده از گزارشهای مالی سالیانه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1392 تا 1402 مورد آزمون قرار گرفته اند. در پژوهش حاضر از چهار الگوریتم یادگیری عمیق ( شامل الگوریتمهای حافظه طولانی کوتاه مدت (LSTM)، ماشین بردار پشتیبان(SVM)، شبکه عصبی پیچشی(CNN) و شبکه عصبی بازگشتی (RNN)) و همچنین جهت انتخاب متغیرهای نهایی پژوهش از روش آزمون مقایسه میانگین دو نمونه جهت ایجاد مدل استفاده شده است. نتایج حاصل از الگوریتمهای یادگیری عمیق نشان میدهد که صحت کلی الگوریتمهای LSTM، SVM، CNN و RNN به ترتیب 99.1%، 89.6%، 85.8% و 96.4% میباشد که نشان دهنده این است الگوریتم LSTM بهترین عملکرد و الگوریتم CNN بدترین عملکرد را در پیش بینی ریسک حسابرسی دارد. به عبارت دیگر، نتایج نشان دهنده کارآ بودن الگوریتم حافظه طولانی کوتاه مدت (LSTM) نسبت به سایر الگوریتمهای یادگیری عمیق میباشد. بنابراین در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران الگوریتم LSTM کاراترین مدل را برای پیش بینی ریسک حسابرسی فراهم میکند. یافتههای پژوهش حاضر میتواند اطلاعات سومندی در بهبود پیش بینی ریسک حسابرسی و کاهش خطا در ارزیابی اطلاعات صورتهای مالی، ارزیابی بهتر شواهد حسابرسی بر مبنای اطلاعات و اتخاذ اظهارنظر مبتنی بر واقعیت توسط حسابرسان فراهم کند.
آیندهپژوهی توسعه فناوری اطلاعات در حرفه حسابرسی
هدف از این پژوهش تبیین محتملترین گزینههای مرتبط با آینده حرفه حسابرسی در دهه آینده است. مطالعه از لحاظ ماهیت، آمیخته (کیفی - کمّی)، از منظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش توصیفی – تحلیلی است. در بخش کیفی از روش تحلیل سناریو برای تعیین پیشرانهای کلیدی موثر بر آیندهپژوهی توسعه فناوری اطلاعات در حرفه حسابرسی و در بخش کمی از روش دلفی در دو مرحله استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خبرگان حرفهای و دانشگاهی توسعه فناوری اطلاعات در حسابرسی (شامل مدیران ارشد سازمان حسابرسی، اساتید و اعضای محترم هیئت علمی رشتههای حسابداری و حسابرسی كه در زمینه عوامل مؤثر بر حرفه حسابرسی، آینده حسابرسی و حسابداری، حسابرسی و توسعه فناوری اطلاعات، مقالات چاپ شده دارند یا پایاننامههایی در این حوزهها را راهنمایی میكنند) بود. بهمنظور انتخاب نمونه، از روش نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند انتخابی و از تکنیک اشباعنظری استفاده شد، بهطوریکه بعد از انجام 13 مصاحبه، اطلاعات بدست آمده تکراری شد و جهت اطمینان از رخداد اشباع، مصاحبهها تا 15 نفر ادامه یافت. در بخش کیفی بهمنظور اطمینان از روایی دادهها از معیار بازبینی توسط همکار و برای محاسبه پایایی دادهها از شاخص دو کدگذار استفاده شد. در بخش کمی نیز بهمنظور اطمینان از روایی دادهها از روایی محتوایی با استفاده از نظرسنجی از 8 نفر از اساتید و برای محاسبه پایایی دادهها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل دلفی در دو مرحله حاکی از پذیرش 16 پیشران در حوزه توسعه فناوری اطلاعات در حرفه حسابرسی بود. تفسیر نتایج نشان داد با پیشرفت فناوری در آینده، اعتماد مشتریان به حسابرسی خودکار بیش از حسابرسی دستی خواهد بود و به دلیل کشف تقلب گستردهتر توسط هوش مصنوعی، رابطه حسابرس و مشتریان پرتنشتر خواهد شد، همچنین مشتریان حسابرسی با توجه به افزایش اتوماسیون (راحتتر و کم هزینهتر شدن کارها) قیمتهای فعلی خدمات حسابرسی را مناسب نمیدانند. از اینرو، علیرغم چالشهایی که فناوریهای جدید ایجاد میکنند، برای حسابرسان نقش حمایتی خواهند داشت.
تبیین الگوی رفتار پس از خرید به منظور افزایش سودآوری با رو رویکرد تحلیل اهمیت – عملکرد
در تحقیق حاضر به تبیین الگوی رفتار پس از خرید به منظور افزایش سودآوری با رو رویکرد تحلیل اهمیت - عملکرد پرداخته شده است. روش تحقیق کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی- تبیینی و از نظر شیوه انجام به صورت کیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و کارشناسان فعال در صنعت لوازمخانگی است که به روش گلوله برفی هدفمند تعداد 10 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد. در این تحقیق برای تجزیهوتحلیل دادههای کیفی حاصل از مصاحبه، از روش تحلیل محتوا و اجرای تئوری داده بنیاد مبتنی بر رویکرد اشتراوس و کوربین که شامل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی است استفاده شد. بر این اساس، 25 مؤلفه در قالب 9 بعد اصلی مؤثر بر الگوی رفتار پس از خرید مصرفکنندگان محصولات ایرانی به منظور افزایش سودآوری تعیین و طبقهبندی گردید. نتایج نشان داد که انتظارات پیش از خرید و تصویر برند ایرانی تأثیر معناداری بر رفتار پس از خرید دارند و این رفتار به نوبه خود، نقش کلیدی در شکلگیری وفاداری به برند داخلی ایفا میکند. همچنین وفاداری به برند، از طریق شرایط زمینهای و مداخلهگر نظیر شبکههای اجتماعی و خدمات پشتیبانی، به سودآوری مشتری و شرکت منتهی میشود. تحلیل ماتریس اهمیت - عملکرد نیز نشان داد که متغیرهایی چون شبکههای اجتماعی و پشتیبانی مشتریان در وضعیت مطلوبی از لحاظ عملکرد و اهمیت قرار دارند، در حالی که متغیر تصویر برند ایرانی با وجود اهمیت بالا، از عملکرد نسبتاً پایین برخوردار بوده و نیازمند بازنگری استراتژیک است. بنابراین، بازآرایی نظام بازاریابی برندهای داخلی با تمرکز بر تقویت پشتیبانی خدمات مشتری، بازتعریف تصویر برند، مدیریت مؤثر شبکههای اجتماعی و تعدیل انتظارات مصرفکننده، میتواند زمینهساز سودآوری بلندمدت و پایدار در صنعت رقابتی لوازمخانگی ایرانی باشد.
ارائه یك مدل مبتنی بر ترنسفورمر به منظور تجزیه و تحلیل احساسات بر بستر كلانداده
این تحقیق با ارائه یک چارچوب تنظیم دقیق تخاصمی سه مرحلهای، به چالشهای موجود در طبقهبندی احساسات ناشی از گستردگی دادههای متنی میپردازد. که در آن آموزش یک مدل پایه با استفاده از یک رمزگذار مبدل، توجه چند سر و یک لایه BiLSTM روی دادههای پیشپردازششده و ایجاد یک مولد سیستماتیک که چهارده اختلال کنترلشده را با شدتهای مختلف به مجموعه دادههای تخاصمی اعمال میکند. در مقاله پایه انجام آموزش مرحلهای روی دادههای پیشپردازششده و سطوح مختلف مجموعه دادههای تخاصمی به صورت متوالی اجرا شده و بهبودهای قابلتوجهی را در یک مجموعه داده نویزی (سطح ۳) نشان داد. به طور کلی، این روش به طور مؤثری استحکام و قابلیت اطمینان طبقهبندیکنندههای احساسات را در زمینههای کلانداده با متن خراب افزایش میدهد. در روش پیشنهادی با اضافه کردن یک شبکه RCCN بهینه و خوشه بندی چند عاملی SVM فاکتورها خوشه بندی دوباره شده و میزان دقت الگوریتم پیشنهادی به 97.86 رسید.
دربارهی مجله
نشریه حسابداری، امور مالی و هوش محاسباتی یک نشریه علمی با دسترسی آزاد است که به پژوهشهای پیشرفته در تقاطع حسابداری، اقتصاد و هوش محاسباتی اختصاص دارد. این نشریه بستری پویا برای محققان دانشگاهی، حرفهایهای صنعت و سیاستگذاران فراهم میکند تا جدیدترین پیشرفتها، مطالعات تجربی، پیشرفتهای نظری و کاربردهای ابزارهای محاسباتی را در حل مسائل پیچیده حسابداری و اقتصادی به اشتراک بگذارند. تعهد ما به پیشبرد نوآوری در موضوعات گسترده نشریه، پژوهشهای میانرشتهای را که شکافهای موجود بین اقتصاد، حسابداری و هوش محاسباتی را پر میکند، تشویق میکند.
ما بر این باوریم که آینده حسابداری و اقتصاد در همافزایی هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (ML) و سایر روشهای محاسباتی نهفته است که میتوانند دقت، کارایی و قدرت پیشبینی مدلهای مالی و فرآیندهای تصمیمگیری را ارتقا دهند. این نشریه از مقالاتی که به پیشرفتهای نظری، ارائه بینشهای کاربردی یا مطالعات موردی که قدرت هوش محاسباتی در تحول اقتصاد مالی را نشان میدهند، استقبال میکند.
اطلاعیه #1
درباره مجله حسابداری، امور مالی و هوش محاسباتی
- صاحب امتیاز: مؤسسه پژوهشی اقتصاد و مدیریت نواندیشان فردا
- وضعیت چاپ: الکترونیکی
- دوره چاپ: فصلنامه
- زبان مجله: فارسی همراه با خلاصه مبسوط انگلیسی
- نوع مجله: علمی پژوهشی
- دسترسی به مقالات: رایگان
- نوع داوری: دوسو ناشناس (حداقل دو داور)
- مدت زمان بررسی اولیه: 3 الی 5 هفته
- زمان داوری: 1 تا 3 ماه
- هزینه داوری: ندارد
- رتبه ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1402: رتبه ب
- ایمیل مجله: jafci2023@gmail.com
داشتن شناساگر ارکید برای تمامی نویسندگان الزامی است. برای دریافت اینجا (https://orcid.org/register) ثبت نام کنید.(راهنمای دریافت شناساگر ارکید).
تمامی مقالات ارسالی به این مجله قبل از ورود به فرآیند داوری از طریق نرم افزارهای مشابهت یاب «سمیم نور» بررسی خواهند شد.