ارائه الگوی چالش‌های خرید اظهار نظر حسابرسان با رویکرد رفتاری و تعاملات اجتماعی

نویسندگان

    اسماعیل میرزائی گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
    مهدی زینالی * گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. Zeynali@iau.ac.ir
    یعقوب پور کریم گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
    رسول برادران حسن زاده گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
    یونس باداور نهندی گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

کلمات کلیدی:

سوگیری‌های شناختی, حسابرسی, خرید, اظهارنظر, گراندد تئوری, تصمیم‌گیری مالی, تعاملات اجتماعی

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی و تبیین عوامل رفتاری و اجتماعی مؤثر بر فرآیند خرید اظهار نظر حسابرسان و طراحی الگویی مفهومی برای مدیریت این چالش‌ها است. این پژوهش کیفی با استفاده از رویکرد نظریه داده‌بنیاد انجام شد. در ابتدا عوامل اولیه از طریق مرور ادبیات شناسایی گردید. سپس داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۵ نفر از خبرگان حوزه حسابرسی گردآوری شد و تحلیل‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت تا الگوی نهایی تدوین شود. نتایج نشان داد که سوگیری‌های شناختی مانند سوگیری تأیید، دسترسی، خوش‌بینی، اعتماد به نفس بیش‌ازحد و خودشیفتگی همراه با فشارهای اقتصادی، تضاد منافع و ضعف‌های نهادی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کاهش کیفیت قضاوت‌های حسابرسان هستند. در مجموع، ۳۳ مفهوم اولیه و ۷۳ مقوله کلیدی استخراج شد و در قالب شش بعد شرایط علّی، پدیده محوری، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها طبقه‌بندی گردید. این پژوهش نشان می‌دهد که چالش‌های رفتاری و اجتماعی می‌توانند استقلال حرفه‌ای و اعتبار گزارش‌های حسابرسی را تحت تأثیر قرار دهند. برای کاهش اثر این چالش‌ها، افزایش شفافیت، تقویت خودآگاهی در فرآیند تصمیم‌گیری و ایجاد محیط‌های کاری مستقل و مبتنی بر شواهد ضروری است.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Ali Zadeh, H. (2023). An Investigation of Auditor Independence in Iranian Public Companies. Journal of Accounting and Audit.

Boehm, A., & Feld, L. (2022). Behavioral biases and auditors' independence: Insights from decision-making theory. Journal of Accounting and Economics, 73(2), 200-215.

Cohen, J., & Holder, L. (2021). Organizational pressures in auditor selection: The influence of social and economic factors. Accounting, Organizations, and Society, 90, 101-115.

Cohen, J., & Holder, L. (2022). The role of budget constraints in auditor selection. Journal of Financial Reporting, 15(3), 100-113.

de Lange, T. (2021). Cognitive biases in auditor decision-making: A review and future research agenda. Accounting Research Journal, 34(1), 45-58.

DeAngelo, L. E. (2021). The impact of behavioral biases on audit judgments. Accounting Horizons, 35(2), 25-45.

Goh, J., & Tan, C. (2023). Social networks and auditor choice: An empirical investigation. Journal of Business Ethics, 118(2), 301-318.

Hassel, L. G. (2023). The effect of cognitive biases on auditors' judgment: A behavioral perspective. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 42(3), 77-95.

Hay, D., Knechel, W. R., & Wong, N. (2022). The dynamics of auditor-client relationships and the impact on audit quality. Accounting & Finance, 62(2), 857-883.

Jin, J., & Rezaee, Z. (2023). Ethical challenges in auditor selection: An empirical study. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 42(4), 45-68. https://doi.org/10.2308/AJPT-2020-107

Kazzami, M. (2024). The Impact of External Pressures on Auditor Independence in Iran. Iranian Journal of Financial Auditing.

Khani, M., & Safari, A. (2025). Examining the impact of social role analysis on auditors' accountability behavior regarding environmental issues. Iranian Journal of Accounting Sciences, 9(2), 145-167.

Libby, R., & Trotman, K. T. (2022). Behavioral evidence in auditing: Implications for future research. Journal of Accounting Literature, 43, 33-58.

Mahmoudi, H. (2021). Economic Pressures on Auditors in Iran: Ethical and Behavioral Challenges. Iranian Accounting Review.

Mills, M. (2022). The impact of external pressures on auditor independence. Accounting & Finance, 62(4), 1523-1546.

Rajabi, M. (2025). The impact of cultural differences and professional norms on environmental auditors' behavior. International Journal of Auditing and Professional Ethics, 4(1), 50-72.

Seif, M. (2022). A Study of Supervisory Problems in Iranian Auditing and Its Impact on Auditor Independence. Iranian Accounting Quarterly.

Soltani, M., Rezaei, E., & Mirzaei, K. (2025). The impact of stakeholder pressures on auditors' accountability behavior regarding environmental issues. Iranian Advanced Accounting Journal, 5(1), 102-123.

Tayler, W. B., Thompson, P. A., & Smith, M. R. (2021). The influence of social and cultural factors on auditor judgment: A behavioral perspective. Journal of Accounting Research, 59(5), 1585-1610.

Wu, B., Li, A., & Zhang, W. (2024). Clients' strategic change and auditor behavior: Evidence from audit adjustments and audit fees. Advances in Accounting, 64, 100721. https://doi.org/10.1016/j.adiac.2023.100721

Zhang, Y., & Li, S. (2024). Regulation and auditor selection: The changing dynamics. International Journal of Accounting, 39(1), 115-129.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۵/۰۳/۰۱

ارسال

۱۴۰۴/۰۳/۱۱

بازنگری

۱۴۰۴/۰۷/۰۳

پذیرش

۱۴۰۴/۰۷/۱۲

شماره

نوع مقاله

Articles

ارجاع به مقاله

میرزائی ا. .، زینالی م.، پور کریم ی.، برادران حسن زاده ر. .، و باداور نهندی ی. . (1405). ارائه الگوی چالش‌های خرید اظهار نظر حسابرسان با رویکرد رفتاری و تعاملات اجتماعی. حسابداری، امور مالی و هوش محاسباتی، 1-21. https://jafci.com/index.php/jafci/article/view/187

مقالات مشابه

1-10 از 129

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده