مطالعه تطبیقی شفافیت مالی در مدیریت اسلامی و استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IFRS)
کلمات کلیدی:
مدیریت اسلامی, شفافیت مالی, استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS)، , اخلاق مالی, افشای اطلاعات, حسابداری تطبیقیچکیده
شفافیت مالی یکی از اصول اساسی در نظام‌های اقتصادی و مالی مدرن است که نقش حیاتی در ارتقاء اعتماد عمومی، کارایی بازارها و پیشگیری از فساد ایفا می‌کند. در مدیریت اسلامی، شفافیت مالی ریشه در آموزه‌های قرآنی، روایات و اصول اخلاقی اسلام دارد که بر صداقت، امانت‌داری و پاسخ‌گویی تأکید دارند. در مقابل، استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) با هدف ایجاد همگرایی در گزارشگری مالی شرکت‌ها، مجموعه‌ای از الزامات فنی و شفاف‌ساز را برای ارائه صورت‌های مالی فراهم می‌کنند. این مقاله با رویکرد تطبیقی به بررسی مفهومی و محتوایی شفافیت مالی در مدیریت اسلامی و IFRS می‌پردازد و نقاط اشتراک و افتراق این دو چارچوب را تحلیل می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که هر دو نظام به افشای کامل اطلاعات، صحت داده‌ها و قابلیت اتکا در تصمیم‌گیری تأکید دارند، اما منبع مشروعیت، رویکرد به اخلاق و جایگاه اهداف غایی در مدیریت اسلامی با IFRS تفاوت‌هایی بنیادین دارد. در مدیریت اسلامی، شفافیت مالی نه‌تنها ابزاری برای افزایش کارایی اقتصادی، بلکه یک تکلیف شرعی و مسئولیت اجتماعی محسوب می‌شود. در حالی‌که در IFRS، بیشتر تمرکز بر منافع سرمایه‌گذاران و سایر ذی‌نفعان بازار است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تلفیق اصول اخلاقی اسلامی با سازوکارهای فنی IFRS می‌تواند به ارتقاء سطح شفافیت مالی در کشورهای اسلامی منجر شود و راهکاری برای تدوین چارچوب‌های بومی حسابداری با پشتوانه جهانی فراهم آورد.
دانلودها
مراجع
Al-Omush, A., Almasarwah, A., & Al-Wreikat, A. (2025). Artificial intelligence in financial auditing: redefining accuracy and transparency in assurance services. EDPACS, 1-20. https://doi.org/10.1080/07366981.2025.2459490
Badri, A., & Ghaemi, M. (2021). Barriers to applying the fair value basis in the Iranian banking industry at the macro level. Applied Research in Financial Reporting, 10(1), 303-342.
Bineshian, Z., Tabesh, Z., & Ziari, R. (2018). Does the accounting profession have the readiness to adopt International Financial Reporting Standards (IFRS)? Accounting and Auditing Studies, 7(25), 99-114.
ElKelish, W. W., Hussain, A., Al Mahameed, M., & Irsyadillah, I. (2024). Exploring the impact of organizational culture on governance transparency in audit firms: evidence from the United Arab Emirates emerging market. Journal of Applied Accounting Research, ahead-of-print(ahead-of-print). https://doi.org/10.1108/JAAR-06-2023-0170
Eskafi Asl, M., & Heydarpour, F. (2021). Designing a model for implementing International Financial Reporting Standard No. 17. Financial Accounting and Auditing Research, 13(49), 233-257.
Farid, D., & Ghodakforoushan, M. (2019). Asset management and the relevance of accounting information. Financial Accounting and Auditing Research, 11(44), 79-100.
Feyzollah, S., & Haghighat, H. (2021). Barriers to implementing International Financial Reporting Standards in the Iranian banking industry. Applied Research in Financial Reporting, 10(1), 271-302.
Han, H., Shiwakoti, R. K., Jarvis, R., Mordi, C., & Botchie, D. (2023). Accounting and auditing with blockchain technology and artificial Intelligence: A literature review. International Journal of Accounting Information Systems, 48, 100598. https://doi.org/10.1016/j.accinf.2022.100598
Kachelmeier, S. J., & Pevzner, M. A. U. V. K. (2023). Timeliness versus transparency in critical audit matters. Journal of Accounting and Public Policy, 42(2), 106948. https://doi.org/10.1016/j.jaccpubpol.2022.106948
Khodapanah Ajirloo, M. (2024). Comparative study of Islamic accounting standards and International Financial Reporting Standards: Challenges and convergence solutions. 9th International Conference on Management, Accounting, Economics and Social Sciences, Hamedan.
Kpmg. (2023). Enhancing audit transparency through technology: Readability and analytics. https://home.kpmg/xx/en/home/insights.html
Lee, W. J. (2019). Toward sustainable accounting information: Evidence from IFRS adoption in Korea. Sustainability, 11(4), 11-54. https://doi.org/10.3390/su11041154
Li, B., Siciliano, G., & Venkatachalam, M. (2020). Economic consequences of IFRS adoption: The role of changes in disclosure quality. Contemporary Accounting Research, 38(1), 129-179. https://doi.org/10.1111/1911-3846.12638
Masoumi, S. F., & Hekmati, M. (2024). Organizational Transparency for Preventing Administrative and Financial Corruption (Case Study: Hamadan Municipality). New Research Approaches in Management and Accounting Sciences, 8(28), 2383-2397.
Moradi, M., Jafari Darrehdar, M., & Hosseinzadeh, S. (2019). Challenges and opportunities of fair value measurement for implementing International Financial Reporting Standards in Iran. Accounting and Auditing Review, 26(3), 456-481.
Mosaddar, M., & Bolou, Q. (2021). Consequences of implementing International Financial Reporting Standards in the Iranian banking industry. Applied Research in Financial Reporting, 10(2), 61-90.
Odo, J. O. (2018). Adoption of IFRS in Nigeria: Challenges and the way forward. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(8), 426-440. https://doi.org/10.6007/IJARBSS/v8-i8/4493
Raspati, G. G. M., & Simanjuntak, B. (2024). Analysis of the Impact of Accountability and Transparency on the Quality of Financial Reports With Internal Control System as a Moderating Variable. MFC, 2(1), 83-92. https://doi.org/10.61397/mfc.v2i1.196
Roosta, M., & Dehghani Saadi, A. A. (2018). Why adopt International Financial Reporting Standards in developing countries? Accounting and Social Interests, 8(3), 87-99.
Solomon, O., Houqe, M. N., & van Zijl, T. (2021). Meta-analysis of the impact of adoption of IFRS on financial reporting comparability, market liquidity, and cost of capital. International Journal of Accounting and Finance, 57(3), 502-556. https://doi.org/10.1111/abac.12237
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Kabir Saber Mobasser (Corresponding author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
