مدل معادلات ساختاری رفتارهای مخاطره آمیز و ویژگی‌های هیات مدیره بر عملکرد بانک با رویکرد مرزی سود در بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ساختاری میان ویژگی‌های هیأت مدیره، رفتارهای مخاطره‌آمیز و عملکرد بانک با استفاده از رویکرد مرزی سود در بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. این مطالعه با رویکرد کمی و روش توصیفی-همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل مدیران بانک‌های دولتی و خصوصی در شهر تهران بود که با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۴ نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌ها از طریق سه ابزار شامل پرسشنامه رفتارهای پرریسک، چک‌لیست عملکرد بر اساس رویکرد مرزی سود و پرسشنامه ویژگی‌های هیأت مدیره جمع‌آوری شدند. اعتبار و پایایی ابزارها با تحلیل عاملی تأییدی، شاخص AVE، CR و آزمون کولموگروف–اسمیرنف مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) در نرم‌افزار SmartPLS انجام شد. نتایج نشان داد که ویژگی‌های هیأت مدیره تأثیر مستقیم و معناداری بر رفتارهای مخاطره‌آمیز و نیز بر عملکرد بانک دارند. همچنین، رفتارهای مخاطره‌آمیز به‌طور مثبت و معنادار بر عملکرد بانک بر مبنای رویکرد مرزی سود اثرگذار بودند. مقادیر آماره t برای تمام مسیرها فراتر از حد آستانه ۱.۹۶ بود و شاخص برازش کلی مدل برابر با ۰.۶۰۳ گزارش شد که حاکی از برازش قوی مدل نظری است. بر اساس نتایج، ساختار هیأت مدیره نقش مهمی در شکل‌دهی رفتارهای ریسک‌پذیر و در نهایت عملکرد بانک ایفا می‌کند. همچنین، ریسک در صورت مدیریت صحیح می‌تواند منجر به بهبود عملکرد شود. این پژوهش اهمیت تلفیق حاکمیت شرکتی و تحلیل رفتاری ریسک در چارچوب‌های ارزیابی عملکرد بانک‌ها را نشان می‌دهد.